Hurma ağacı, dünya genelinde binlerce çeşidi bulunan bir bitkidir. Geniş bir yayılma alanına sahip olup, sıcak çöl iklimlerinin karakteristik bir bitkisidir. Hurma ağaçları kuru, yağışsız, çok sıcak fakat yeraltında bol su bulunduran bölgeleri tercih eder. Hurmanın anavatanı olarak Basra Körfezi çevresindeki bölgeler kabul edilir. Bu bölgeden doğuya, Pakistan ve Hindistan'a kadar, batıda ise Amerika'ya kadar yayılmıştır. Ayrıca Kuzey Afrika ülkelerinde, özellikle Arabistan ve Sudan'da yaygındır. Bilinen en eski meyve çeşitleri arasında yer alır. Arabistan'da MÖ 4000 yıllarında yetiştirildiği anlaşılmıştır. Ülkemize ise yüzlerce yıl önce getirilmiş ve özellikle Lefke'de olmak üzere, Türk köylerinde sıkça rastlanan bir ağaçtır. Hurma ağacı palmiye cinsindendir ve çekirdekten yetişebilir. Ancak daha sağlıklı olması için kendi bünyesinden çıkan filizlerden (yavru) yetiştirilir. Gövdesinden alınan filiz, anne ağacın yakınında bir yere dikilir. Hurma ağacı sıcak iklimlerde yetişen bir bitkidir.

Hurma ağacının yetişmesi için su ve güneş çok önemlidir; bu iki faktörden biri eksik olursa meyve vermez. Kıbrıs'a ne zaman getirildiği tam olarak bilinmemekle birlikte, Kıbrıs'a yerleşen Türkler tarafından getirildiği düşünülmektedir. Hurma ağacı özellikle çöl sakinleri için büyük ekonomik değere sahiptir. Hurma ağacı nazik ve hassas bir bitkidir. Arap kültüründe "maden ocağı" olarak bilinir.

Hurma ağacı, zeytin ağacı gibi çeşitli yönlerden yararlanılan bir bitkidir. Ağacın göbek kısmından çıkan taze sürgünler ve olgunlaşmamış yeşil meyveler yemek olarak tüketilir. Hurma meyveleri taze veya kurutulmuş olarak yenir. Olgunlaşmış meyvesi öğütülerek ekmek, tatlı, pasta ve dondurma yapımında kullanılır.

Hurma ağacının yapraklarından ip, kalın kumaş, hasır, şapka ve sepet yapılır. Dallarından baston ve balıkçı salı yapılır. Gövdesi ise mertek ve yakacak olarak kullanılır. Hindistan'da hurma çekirdekleri kavrularak öğütülür ve kahve gibi kullanılır. Doğum usulü ile yetişen hurma ağacı, çekirdekten yetiştirilenlere göre daha sağlıklı olup, kısa sürede meyve verir. Hurma ağacı anneden uzak bir yere dikildiğinde yavru fidan büyümez ve anne ağaç meyve vermez.

Hurma ağacının meyve verebilmesi için döllenme gereklidir. Erkek hurma ağacından alınan polenler, dişi ağaca silkelenerek döllenme sağlanır. 5-6 dişi hurma ağacının ortasında bir erkek hurma ağacı bulunur. Erkek hurma ağacı dişilere nazaran biraz daha iri olur. Dişi ağaçlar ise narin ve zariftir.

Hurma ağacının gövdesi geniş ve dik bir yapıya sahiptir. Yukarıya doğru dik olarak büyür ve boyu 10 metreyi bulabilir. Nadiren olağanüstü uzar ve 35 metreye kadar çıkabilir. Gövdesi silindirik bir yapıya sahiptir. Çapı normalde 40-50 cm civarındadır, ancak bazen 90 cm'ye kadar çıkabilir.

Hurma ağacının meyvesinin gelişimi sadece tepesindeki "gummar" denilen yerden olur. Gummar, hurma ağacının en tepesinde sarımtırak, ince liflerle dış etkenlerden korunmuş bir bölgedir. Ukdeyi hayatiye olarak adlandırılabilecek bu parça zarar görürse hurma ağacı ölür. Bu nedenle, yüce yaratıcı onu yumuşak liflerle donatmış ve hurma ağacının en üstüne yerleştirmiştir. Hurma ağacının yaşı, gövdesindeki yaprak izlerinden tespit edilir. Her yıl yukarıdan yeni yapraklar çıkar ve aşağıdan eski yapraklar kesilir. Böylece hurma ağacı yukarıya doğru uzamaya devam eder.

Hurma ağacının yaprakları kılcal liflerden oluşur ve uzun bir yapıya sahiptir. Diğer ağaçların yapraklarından farklıdır. Yapraklar lifli bir yapıda olduğu için çok sağlam ve dayanıklıdır. Uzunluğu 2,70 metreden 6 metreye kadar uzayabilir, ancak ortalama 4 metredir. Yapraklar sadece gummarın etrafından çıkar ve bir defada 3-5 tane çıkar. Yaprakların ömrü 3-7 yıl canlı kalabilir, bu süreden sonra yavaş yavaş sararmaya başlar.